تاریخ: ۲۱:۳۱ :: ۱۳۹۸/۰۸/۲۰
” نبض شاهنامه” در کاکاشرف

اینجا روستای نصیرآباد کاکاشرف است.مثل همه روستاهای استان لرستان خوش آب و هوا، زیبا منظره و اما محروم. تعجب برانگیز نیست که در همین خطه از زاگرس، صدای ضرب آهنگ فردوسی به گوش می رسد! گویی اینجا پژواک نوای اساطیر است.

نرگس سپه وند- این روزها ابهت شناسنامه ملی ایران در تابوت جلدهای خاک خورده به خواب فرو رفته است اما در همین خانه کوچک روستایی و باصفا لحن حماسی فردوسی دوباره جان می گیرد و وصف هنر،منش و خلق و خوی ایرانیان به جهان فخر فروشی می کند. شاید بتوان گفت: این خانه ساده روستایی یک دانشگاه است. یک مرکز شاهنامه پژوهشی بی تکلف از مجید توسلی پور.
یک اتاق بیشتر ندارد اما اینجا سهم شاهنامه و کتابهایش بیشتر است. کتابخانه دارد و دیوارها هر روز با نقش ضحاک،‌ رستم و سیاوش، رزم اساطیر را نجوا می کنند. بنر انجمن شاهنامه پژوهان لرستان روی دیوار هال خودنمایی می کند. خبرنگار پایگاه خبری سنگ نوشته از او می پرسد؟ قصه این انجمن چیست؟
مجید توسلی با قبایی که اصالت قوم لر را ساطع می کند، می گوید: انجمن شاهنامه پژوهان روستای نصیر آباد کاکاشرف زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان لرستان فعالیت دارد.

گفتنی ست: مجید توسلی پور دستی بر آتش موسیقی و آهنگسازی هم دارد و لحن شاهنامه را با موسیقی ادغام می کند.

به گفته وی سوادش در حد دیپلم است اما از کودکی تحت تاثیر رویت نقالی و پدیده شاهنامه خوانی در ایلات و عشایر، علاقه وافری به ادبیات و خصوصا شاهنامه خوانی داشته است.

وی در خصوص شاهنامه خوانی اشاره می کند: شاهنامه خوانی و نقالی از دوران گذشته مابین عشایر و طوایف مختلف لرستان و نیز سایر نقاط مختلف ایران رواج داشته است و هنوز هم در مراسمات شادی و جشن اقوام، سرایش ابیات ناب شاهنامه موجب سرگرمی، تقویت روحیه همت و غیرت و مایه مباهات آنان است.

توسلی پور بیان می کند: از سال ۱۳۶۰ به صورت تخصصی تر پیگیر شاهنامه فردوسی شدم و با مطالعات بیشتر به سوی شاهنامه پژوهی و ارتباط آن با موسیقی، تاریخ ادبیات، اسطوره شناسی و… سوق پیدا کردم.

وی در کتابخانه اش از شاهنامه ای کهن حراست می کند و نیز کتب مختلف تاریخی، ادبی و موسیقی که به نوعی همگی روشنگر و تسهیلگر وی در امر شاهنامه پژوهی و شاهنامه خوانی توام بامعرفت هستند.

توسلی پور در پاسخ به اینکه سرایش شاهنامه با کدام زبان یا لهجه زیباتر است، تصریح می کند: زیباترین لحن و زبان برای سرایش ابیات ناب و پر محتوای شاهنامه فردوسی همان زبان فارسی ست ولیکن به گویش های لکی، لری، بختیاری و…نیز سرایش می شود که هر کدام زیبایی خاص خودش را دارد.

مجید توسلی هم اکنون استاد آموزش شاهنامه خوانی ست و در همین کلبه ساده میزبان علاقمندان به شاهنامه خوانی ست و می گوید: شعبه دیگری از این انجمن در واحدی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مشغول به فعالیت است.
توسلی در ادامه چند تن از کودکان خردسال روستا را دعوت می کند که با همان جثه های کوچک و لحن شیرین کودکانه پاردوکسی بی بدیل را رقم می زنند. کودکانی که با زبان فردوسی روایت و شاهنامه خوانی می کنند چه سترگ و باصلابت از ایران و ایرانیان می گویند و چه زیبا نبرد حریفان و میدان رزم را وصف می کنند و چه باشکوه از فر و فزونی ایران زمین، جهان را بیدار می کنند.

وی می گوید: آموزش شاهنامه خوانی مختص گروه سنی خاصی نیست و هر کسی که علاقمند باشد، می تواند این هنر را بیاموزد.

توسلی در خصوص طولانی بودن ابیات داستانهای شاهنامه و سطح توانایی کودکان از طومار می گوید؛ به نحوی که گاه چندین بیت از شاهنامه را با رعایت امانت و حفظ آهنگ‌و لحن موجود بصورت نثر درآورده و ابیات ضروری را نیز پیوست می کند که خودش آن را طومار می نامد و با این روش ساده و خلاصه، شرح داستانهای دلکش شاهنامه را بصورت موضوعی و مقطعی از زبان شیرین بچه ها می شنویم.

وی در خصوص حمایت دستگاه های متولی اظهار می کند: از همکاری اداره کل فرهنگ‌و ارشاد اسلامی کمال تشکر و امتنان را داریم ولکین تنها خواسته ما از این دستگاه تهیه حداقل سی جلد کتاب جامع شاهنامه است تا هنرآموزان و علاقه مندان این رسته به راحتی بتوانند آن را تهیه کرده و در کلاسها شرکت کنند.

از او می پرسیم چرا خوانش شاهنامه و شنیدن آن دلکش است؟، می گوید: چون شاهنامه تاریخ زندگی ایرانیان است و از منش، خلق و خو و رشادت و دلاوری ایرانیان سخن می گوید و هر جای ابیات را جستجو کنیم به شاخصه ای از هنر، انسانیت، رزم آوری و هوش و ذکاوت ایرانیان می رسیم که می بینیم کماکان دوباره خوانی این تاریخ و هنر ادبی ملال آور نیست.

توسلی پور در باب تفاوت نقالی با شاهنامه خوانی تصریح می کند: نقالی یعنی بیان شفاهی روایات شاهنامه و شاهنامه خوانی سرایش ابیات مکتوب کتاب شاهنامه است. ادبیات ایران جایگاه فاخری در کشور و جهان دارد و لزوما نقالی و ادبیات عامیانه با ادبیات مستند یکسان نیست و طبق مخاطب،فرهنگ و زبان هر منطقه دستخوش تغییراتی شده است و بیانگر تاثیر شاهنامه مکتوب بر مردم هر منطقه می باشد که از طریق نقالی و نقل سینه به سینه در میان نسلها منتقل شده است‌.

وی تبحر و تسلط کافی در شاهنامه خوانی را مرهون مطالعه بیشتر و نیز آشنایی با اصول موسیقی می داند و می گوید: شاهنامه خوان حرفه ای کسی ست که بتواند محتوای ابیات درک کند و نیز موسیقی مرتبط با متن را بخوبی درک کند. گاه بیت را با موسیقی ادغام کند. به موقع لحنش با موسیقی اوج بگیرد و به موقع هم با موسیقی فروکش کند.

لازم به ذکر است: مجید توسلی پور سالهای مدیدی ست که مشغول شاهنامه خوانی و شاهنامه پژوهی ست و با نقالان، شاهنامه خوانان،پژوهشگران،نویسندگان و موسیقدانان زیادی نیز در ارتباط است و تقدیرنامه های زیادی از همایشات متعدد شاهنامه خوانی در سطح کشور کسب نموده است.

بازگشت به خانه
برچسب ها:

پاسخی بگذارید

نظرات کاربران (2)

  1. Ronak

    بسیار عالی واقعا باعث افتخاراست که همچین بزرگ مردانی هستن که نگزارند فرهنگ اصیل ایرانی رو به خاموشی سپرده شود