سقاخانههای بروجرد یکی از آیینهای سنتی ویژه شهرستان بروجرد است که در سال ۱۳۹۱ در فهرست آثار معنوی کشور ثبت ملی شده است. برپایی سقاخانهها در شهرستان بروجرد یکی از آیینهای سنتی است که قدمت آن بسیار زیاد است.
به گزارش پایگاه خبری سنگ نوشته، محرم در بروجرد شور و حال عجیبی دارد و سالیان سال است که سقاخانهها به سبک و سیاق بسیار زیبائی برگزار میشود. همه جای این شهر، شور و عشق به حسین است و این شور در دل کودکان و نوجوانان، جوانان و بزرگسالان و پدران و مادران به خوبی موج میزند؛ محرم همان ماهی است که اگر چه مردم در عزای حسین مینشینند اما عشق به حسین و لبیک به ندای او چیزی است که غم شهادت را از دل میبرد و همه این عزاداریها و مرثیه سراییها برای حفظ ارزشهایی است که حسین علیه السلام به خاطر آن قیام کرد.
مردم بروجرد با سیاهپوش نمودن منازل خود و گذاشتن منبر و چراغانی نمودن منابر به شکل بسیار زیبائی، هر شب پذیرای گروههای بسیاری از همشهریان، اهل فامیل و اهالی محل و حتی غریبهها میباشند.
با آغاز ماه محرم بسیاری از بانوان بروجردی، اتاقی از خانه خود را با پارچههای سبز و سیاه، لباس عزا پوشانده و آن را تکیهای برای عزاداری و سوگواری سیدالشهدا علیهالسلام در نظر میگیرند.
در این سقاخانهها که نام آنها را تکایای خانگی نیز میتوان گذاشت، منبری به یاد منبر سیدالشهدا در گوشهای از اتاق رو به قبله گذاشته میشود و با چراغانی و آذینبندی آن و گذاشتن شمع در هر پله از منبر به یاد غربت و غریبی سیدالشهدا آن را روشن میکنند.
این چراغها و شمعها تا پایان دهه محرم روشن میمانند و اگر صاحبخانه نذری داشته باشد این سقاخانه را تا پایان ماه صفر باز نمیکند تا سیدالشهدا نذرش را ادا نماید و از سوی دیگر هر فردی که حاجتی از سیدالشهدا دارد یکی ازاین چراغها را میبرد تا نذرش که ادا شد سال دیگر آن را اضافه کرده و به سقاخانه برگرداند. سقاخانه حرمت خاصی دارد به طوری که خوابیدن در آن نوعی بیحرمتی به آن محسوب شده و مذمت میشود.
برخی از خانوادهها سقاخانههای خود را بعد از ظهر و برخی دیگر شب باز میکنند و تا پاسی از شب میزبان میهمانان سیدالشهدا میشوند و با شربت و نان شیرمال و خرما و نقل و گلاب از آنها پذیرایی میکنند.
نصب پرچمهای سرخ، سبز و سیاه بر بامهای خانههایی که سقاخانه دارد از دیگر آیین این شهر است.
قنداقه حضرت علی اصغر علیهالسلام به عنوان باب الحوائج یکی دیگر از مراسم معمول در این ایام است که هدف از آن گرفتن حاجت و ریختن نذورات مختلف بر قنداقه کوچکترین شهید کربلاست و این قنداقه در اغلب سقاخانههای بروجرد وجود دارد.
رسم بر این است که از اولین شب محرم تا بعد از تاسوعا و عاشورا هر شب در منازل بسیاری از مردم بروجرد سقاخانه دائر است. از جمله سقاخانههای معروف بروجرد سقاخانه حضرت ابوالفضل العباس است که در یکی از مناطق قدیمی بروجرد واقع شده است. این سقاخانه در طول سال دایر است و مردم به زیارت آن میروند. بانی این سقاخانه شخصی است که طی حادثهای با کرامت حضرت عباس، از مهلکهای جان سالم به در میبرد.
در ماه محرم و صفر این سقاخانه حال و هوای دیگری به خود میگیرد و قریب به یک هزار چراغ نفت سوز در آن روشن میشود. در روز عاشورای حسینی علیه السلام سقاخانه ابوالفضل در بروجرد با صدها چراغ روشن پذیرای هزاران حاجتمند است که در بعد از ظهر عاشورا در مقابل سقاخانه برای گرفتن چراغ، به نیت گرفتن حاجت میایستند که در این مراسم صاحب نذر با گرفتن یک چراغ نفت سوز نیت میکند که اگر تا محرم سال بعد حاجت بگیرد یک چراغ دیگر بخرد و آن را برای سقاخانه بیاورد.