ورشوسازی از جمله صنایع‌دستی قدیمی استان لرستان و به ویژه شهرستان بروجرد به شمار می‌رود. هنر ورشوسازی از کشور روسیه در اوایل قرن ۱۹ و با ورود وسایل پذیرایی و سرو چای همچون سماور، قندان، قوری و ... به ایران شروع شده و نام ورشو به دلیل مرکزیت تولید ورق ورشو در شهر ورشو مرکز کشور لهستان بر روی این فلز ماندگار شده است.یکی از هنرمندان صنعت ورشو، استاد مسعود فرخ‌پی است که با او و هنر ورشوسازی در این مصاحبه بیشتر آشنا خواهیم شد.
پایگاه خبری سنگ نوشته، مصاحبه، در تیرماه سال ۱۳۹۱، مهارت و فن روی ورشو به شماره ۱۰۶۱ و در اسفند ۱۳۹۶، قلم‌زنی روی ورشو در شهر بروجرد به شماره ۱۵۶۰ در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است، پرونده ثبت بروجرد به عنوان شهر ملی ورشو در سال ۱۳۹۸ مطرح و به تصویب رسید.
لطفا خودتان را معرفی کنید، چه مدت است که به این حرفه مشغول هستید؟
مسعود فرخ‌پی هستم.۴۴ ساله اهل بروجرد، دارای مدرک تحصیلی دیپلم و از سن ۶ سالگی تاکنون مشغول به کار ورشوسازی هستم.
هنر ورشوسازی چیست؟ و چه صنایعی را شامل می‌شود؟
هنر ورشوسازی صنعتی است که در آن به وسیله چکش و ابزار خاص از ورق ورشو ظروف زینتی و کاربردی مختلفی ساخته می‌شود. این صنایع شامل: سینی، قوری، سماور، قندان، چراغ و سایر ظروف تزیئنی و کاربردی هستند.
چگونه این هنر را فرا گرفتید؟
این هنر را دوران کودکی در کنار پدرم آموختم و البته ایشان نیز استادکار این رشته بودند.
آیا فقط آموزش کافی بود یا تجربه هم‌لازم است؟
آموزش نقش زیادی داشت و البته تمرین و کسب تجربه هم صد درصد در کنار آموزش هر هنری نیاز است.
در حال حاضر آیا کارگاهی برای آموزش ورشوسازی دارید؟ چه تعداد هنرجو دارید؟
متاسفانه به‌خاطر کمبود مواد اولیه و معدود کارآموزان در حال حاضر کارگاهی نداریم و تعداد هنرجویان نیز معدود است اما هر چند وقت یکبار از طریق اداره میراثفرهنگی دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنیم.
بیشترین مشتری های شما از چه کسانی هستند؟
به دلیل کاربرد تزئینی و کاربردی ظروف بیشترین مشتریان ما بانوان و همچنین فروشندگان عمده و جزئی صنایع‌دستی هستند.
برای تنوع سلیقه و افزایش فروش محصولاتتان از چه روش‌هایی استفاده می‌کنید؟
برای افزایش فروش و تنوع سلیقه‌ها سعی می‌کنیم مطاق با سفارش، نیاز و خواست مشتری کار ساخت سفارش را انجام دهیم.
راه‌اندازی یک‌کارگاه کوچک ورشوسازی چه میزان هزینه نیاز دارد؟
راه‌اندازی یک‌کارگاه کوچک ورشوسازی حداقل به ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه اولیه نیاز دارد و در حال حاضر به خاطر نبود ابزارآلات جدید و از طرفی نایاب بودن و گران‌بها بودن تجهیزات و ابزارآلات قدیمی تجهیز یک‌کارگاه ورشوسازی کاری دشوار و هزینه‌بر است.
آیا به عنوان یکی از اساتید کهنه‌کار این حرفه دوره آموزشی هم برگزار می‌کنید؟
بله هر چند وقت یکبار از طریق هماهنگی با اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دوره‌های آموزشی مختلفی را برگزار می‌کنیم.
مواد اولیه این صنعت را از کجا تهیه می‌کنید؟
با توجه به اینکه ورق ورشو دیگر تولید نمی‌شود ما مواد اولیه این صنعت را از جمع‌آوری سینی‌های قدیمی تهیه و استفاده می‌کنیم که توسط افراد و مشتریان ما از شهرهای مختلف جمع آوری و به کارگاه می‌رسد.
برای جوانان و علاقمندان به این حرفه چه پیشنهادی دارید؟
برای جوانان علاقمند به این رشته پیشنهاد می‌کنیم اگر علاقه دارند کمی پشتکار به خرج داده و خوب آموزش ببیند و اگر استادکار شوند و کار خوب به مشتری تحویل بدهند، درآمد نسبتا خوبی دارد که می‌تواند وسیله امرار معاش و تامین شغلی این عزیزان باشد. از طرفی با یادگیری این هنر سنتی به احیا و حفظ آن کمک می‌کنند.
مزیت و ارزش محصولات شما در چیست؟
مزیت صنایع‌دستی ورشو در درجه اول در اصالت آن است و در درجه دوم مزیت این صنعت به‌خاطر ارزش ذاتی فلز ورشو است.
آیا صادرات هم دارید؟
صادرات مستقیم نداریم اما با وسطه فروش عمده‌ای که داریم می‌تواند زمینه‌ساز صادرات خارجی نیز باشد.
مشکلات این صنعت شامل چه مواردی است؟
اولین مشکل ما در صنعت ورشوسازی تامین مواد اولیه است لذا خواسته ما از مسئولین این حوزه این‌است که اجازه ندهند این هنر سنتی فراموش شود زیرا متاسفانه از آنجایی که تامین مواد اولیه و ابزارآلات این هنر- صنعت گران‌قیمت است به نوعی رو به زوال است و جوانان اشتیاق زیادی برای یادگیری این هنر نشان نمی‌دهند لذا توجه مسئولین در قالب ارائه تسهیلات و تامین مواد اولیه هنر ورشوسازی برای هنرمندان این رشته، کمک شایانی به حفظ و توسعه آن خواهد کرد.
در پایان چه سخنی یا حرف ناگفته‌ای دارید؟
حرف خاصی ندارم جز اینکه از مدیر و کارکنان اداره‌کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌خاطر حمایت نسبی و توجه به صنایع‌دستی استان لرستان تشکر می‌کنیم که پیوسته پیگیر و در حد توان درصدد توسعه رشته‌های مختلف صنایع‌دستی هستند و از شما به‌خاطر وقتی که برای معرفی هنرمندان صنایع‌دستی می‌گذارید، تقدیر و تشکر می‌کنم.
مصاحبه: بامداد رجبی
مدیر روابط عمومی میراثفرهنگی لرستان
