چندی است که فضای نقد و ارائه پیشنهادات، برای اصلاح جریان تحول خواهی در ایران شکل منسجم تری به خود گرفته است.
سید سلمان موسوی*- در مقابل افرادی از بدنه همین جریان که بخشی از نقدها متوجه اینان می باشد، تاکید برحفظ وضع موجود و اصرار در روند طی شده داشته و بر تفسیر و تعریف اصلاحات در مقام تئوری می پردازند.
آنچه در این مقال به آن توجه شده، تفکیک و تمایز میان اصلاحات تئوری و اصلاحات در مقام عمل است.
طرفداران وضع موجود یا محافظه کاران اصلاح طلب وقتی به بیان عدله و دفاع از اصلاحات برای آینده بدون توجه به شرایط و مقتضیات به توصیف و تعریف اصلاحات در مقام تئوری می پردازند که بی شک این اصلاحات و تعاریف به زیبایی قند را در دل آدم آب می کند و سیمایی ایده آلی و الگویی ممتاز از اصلاحات را بر پرده نمایش می نشاند و دست آخر اصلاحات را تنها برگ برنده و رهایی از جمود و تصلب و تحجر و عقب ماندگی در ایران می داند.
اما تجربه دو دهه اصلاحات با الگوی موجود نشان داد که این نوع نگرش و کارکرد اصلاح طلبی، زیبایی و مقام را فقط در مقام تئوری داشته و آنگاه در مقام عمل کارنامه اصلاح طلبی ایران را بررسی می کنیم در مقابل هزینه ها و داده های سنگین؛ بهره مندی و برون داد قابل توجهی نداشته و عملا الگوی اصلاح طلبی حاکم در جامعه ایرانی نتوانسته آهستگی و پیوستگی توسعه همه جانبه جامعه ایرانی را رقم بزند.
در الگوی اصلاح طلبی موجود که برخی همواره بر حقانیت آن تاکید دارند تنها ظرفیت انتخابات را بستری برای تحقق مطالبات و اصلاحات ساختاری در ایران می دانند.
و چانه زنی از بالا و اصلاحات را وابسته به قدرت اجرایی را عامل اصلی پنداشته و سرمایه اجتماعی اصلاحات را بارها و بارها هزینه ی این الگوی سنتی نموده اند.
حال آنکه این نوع الگو و نگرش اگر توفیقی در انتخابات به همراه داشته با واگذاری قدرت به رقیب شاهد بازگشت به عقب بوده و اصلاحات حکومتی و چانه زنی اجرایی مجددا به ماقبل اصلاحات باز گشته است و این در حالی است که اصلاحات بایستی دگرگونی و تحولات پایه دار، متوازن و نهادینه شده باشد.
این نوع اصلاحات حتی اگر با خواست حاکمیت و قدرت همراه باشد اصلاحاتی از نوع بن سلمان می باشد که هر لحظه احتمال زلزله و خرابی وجود دارد.
تجربه اصلاحات و توسعه در کشورهای اروپایی و آمریکا نشان می دهد که قدرت و عامل اصلی توسعه و تحولات اجتماعی در هر کشوری نیروی اجتماعی و جنبش های مدنی سازمان یافته و گام به گام در جهت تامین مطالبات اجتماعی است.
تحولات اجتماعی در مبارزه با نژادپرستی، حقوق زنان، حق رای، اقتصاد آزاد، حقوق شهروندی و ایجاد پارلمان و … تنها مواردی از اصلاحات در تاریخ اروپا بوده که با قدرت و نیروی اجتماعی مردم و جنبش های مدنی تحول خواه رقم خورده است.
اما متاسفانه اصلاحات ایرانی با الگوی سنتی موجود است ظرفیت و نیروی اجتماعی را در انتخابات بسیج نموده و بعد از گذار از انتخابات این جریان خود را بی نیاز از این انرژی و نیروی مطالبه محور دانسته و در مواردی حتی به فراموشی سپرده است.
اصلاحات این روزهای ما در سایه شکست اعتبار و سرمایه اجتماعی اش در دولت تدبیر و امید و عملکرد ناصحیح و هیجان زده برخی اصلاح طلبان در موضع گیری ها و دفاع از حقوق ملی و میهنی و فاصله از مردم به طمع گوشه چشم مهربانی از رقیب، دچار بی برنامه گی، نابسامانی و آشفتگی گشته است.
لذا راه برون رفت از این کرختی و سستی را در
_ بازگشت به مردم و توجه و ایستادگی بر حقوق حقه ملت و مطالبات ملی و تعلقات میهنی است.
_بهره مندی از سرمایه های اجتماعی و نیروی مدنی و قدرت مطالبه محور مردم در جهت تحقق اصلاحات گام به گام، متوازن و پایدار.
– رفرمیزه کردن ساختار اصلاحات و تزریق نیرو های جوان و با انگیزه و کم کردن تعارضات و تفاوت های میان نسل ها در بدنه اصلاحات.
-شفافیت و انسجام فعالیت های اصلاح طلبی در جهت جذب و همراهی جامعه و ایجاد باورمندی در اقشار مختلف اجتماعی در اعتماد، اعتقاد و همراهی اصلاح طلبان و جریان اصلاحات با مردم.
_پالایش و پیراندن چهره ی اصلاحات از کسانی که اصلاح طلبی و جریان اصلاحات را ابزاری برای رانت، فساد و فرصت طلبی در جهت منفع شخصی و خانوادگی خود نموده اند.
– ترمیم شورای سیاست گذاری اصلاحات با افکار و اندیشه های نزدیک به نسل دوم و سوم بعد از انقلاب و بهره مندی از تجربه بزرگان پاک دست، نیک اندیش و روشن دل با بهره گیری از دموکراسی و نقش و نفوذ احزاب و اعتماد مردم.
– تاکید و توجه بر ارتباط بیشتر با جامعه از طریق فضای مجازی و بهره مندی از قدرت رسانه ای در جذب و حفظ اعتماد ملی.
-تاکید و توجه بر روح مشترک ایران و ایرانی
– همه این موارد محقق نمی شود مگر و سایه ایمان و باور به اصلاحات دموکراتیک و منسجم در ایران که بی شک هزینه هایی جریانی و فردی را به همراه خواهد داشت.
*جامعه شناس
بازدید: ۳۳۹
