علی محمدی فر- شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ به عنوان یک نقطه گسست، لزوم توجه به منابع جایگزین مانند زیست توده (biomass) را بیش از پیش برای سیاست‌گذاران انرژی درکشورهای صنعتی مطرح نموده است. زیست توده یا بیومس یک منبع تجدیدپذیر انرژی است که از مواد زیستی به دست می‌آید. به‌طورکلی، ضایعات کشاورزی، باغداری، صنایع غذایی، […]
علی محمدی فر- شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ به عنوان یک نقطه گسست، لزوم توجه به منابع جایگزین مانند زیست توده (biomass) را بیش از پیش برای سیاست‌گذاران انرژی درکشورهای صنعتی مطرح نموده است.
زیست توده یا بیومس یک منبع تجدیدپذیر انرژی است که از مواد زیستی به دست می‌آید. به‌طورکلی، ضایعات کشاورزی، باغداری، صنایع غذایی، جنگل‌ها، فضولات دامی، فاضلاب‌های شهری و صنعتی و سایر پسماندهای آلی و صنعتی می‌توانند به عنوان زیست توده مورد استفاده قرار گیرند. در واقع، زیست توده‌ها شامل تمامی زباله‌های زیستی قابل سوزاندن می‌شود، البته به جز سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز و زغال سنگ) که طی فرایندهای زمین‌شناسی تغییر شکل یافته‌اند.
در واقع، به دلیل اینکه کربن موجود در سوخت‌های فسیلی از چرخه زیستی طبیعت خارج شده‌است و سوزاندن آنها تعادل دی‌اکسید کربن موجود در جو را برهم می‌زند، عنوان زیست‌توده به آنها اطلاق نمی‌شود.
بر اساس آخرین آمار در دسترس، در سال ۲۰۱۶ بازار انرژی زیستی حدود ۶ درصد افزایش داشته است، رهبر تولید برق از زیست توده‌ها در سال ۲۰۱۶ ایالات متحده بوده است (۶۸ میلیون مگاوات بر ساعت) و پس از آن نیز کشورهای چین با ۵۴ میلیون مگاوات، آلمان با ۵۲ میلیون مگاوات ساعت، برزیل با ۵۱ میلیون مگاوات ساعت، ژاپن با ۳۸ میلیون مگاوات ساعت و هند و بریتانیا با ۳۰ میلیون مگاوات ساعت قرار دارند.
بیش از ۵۰ درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده برق در آلمان تجدیدپذیر است و با وجود پیشرفتی که این کشور تاکنون در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر داشته، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت نیروگاهی تجدیدپذیر خود را به بیش از ۶۵ درصد افزایش دهد.
حال حاضر ۳۰ درصد ظرفیت نیروگاهی نصب شده در اسپانیا نیز انرژی‌های تجدیدپذیر است و تا سال ۲۰۵۰ این عدد به ۱۰۰ درصد می‌رسد، علاوه بر این در شیلی نیز تا سال ۲۰۵۰، ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده تجدیدپذیر به ۷۰ درصد خواهد رسید.
طبق سند چشم انداز ایران ۱۴۰۴ و نقشه جامع علمی آن، انرژی های نو از جمله (زیست توده) جزء فن آوری های حوزه (الف) قرار گرفته است و در آینده بکارگیری فارغ التحصیلان این رشته ها در اولویت بوده و یکی از پر درآمدترین مشاغل محسوب می شود.
اولین هاضم تولید گاز متان در ایران در روستای نیاز آباد لرستان در حوالی خرم آباد در سال ۱۳۵۴ ساخته شده، این دستگاه فضولات گاوی روستا را مورد استفاده قرار می دهد و بیوگاز مصرفی حمام مجاور را تامین می نموده است .
در حال حاضر در کشور عزیزمان ایران پروژه های متعددی در این خصوص توسط وزارت نیرو و بخش خصوصی در دست اجراست و در شهرهای شیراز ، اصفهان و مشهد به فاز اجرایی رسیده است.
نتیجه گیری: با توجه به کمبود انرژی و آلودگی هوا بر اثر استفاده از سوخت های فسیلی و فناپذیری سوخت های فسیلی (نفت و گاز و مشتقات آنها) و جلوگیری و کاهش آلایندهای محیط زیست ، خصوصا” در کلان شهرها و شهرهای بزرگ و مدیریت ضایعات و فضولات شهری ، دامی ، صنعتی ، کشاورزی و لزوم استفاده انرژی های تجدید پذیر و پاک (زیست توده) امری ضروری و اجتناب ناپذیر است و ما باید این مسیر را با دقت و هماهنگ با دنیا طی کنیم .
