می گویند خبرنگاری حرفه ای سخت است همتای کار کردن در معادن ذغال سنگ،شغلی پر از دغدغه ،احساس،شور وهیجان،شجاعت،صداقت،سنگربان ومدافع مردم اینها را که داشته باشی همه تورا می شناسند نام آشنا و مشهور ،شناخت مردم از راه دیدن،شنیدن ویا خواندن تولیدات وآثار هنرمندانه خبرنگار است.آثاری که همه مصالح آن را کلمات تشکیل می دهند وحرف ها وجملات ، هرگاه این تولید از جنس دل باشد بر اعماق دل مخاطبان ریشه می دواند.
بهنام فروتن نیا- خبرنگاری قصه پر غصه مردان وزنانی است که ابزار کارشان تفکر وپویایی است.رکود ،سکوت،ایستایی در قاموس خبرنگاری نمی گنجد.ایثار،مجاهدت وتلاش برای بهتر بودن، هویت یک خبرنگار است بهتر بودن جامعه ایی که دغدغه اصلی خبرنگار است.
خبرنگار متعلق به یک گروه،طبقه،جناح، دسته ،قبیله و… نیست تفکر خبرنگاری اندیشه ایی جهانی دارد فراتر از همه خواستن ها، خواستن هایی از جنس موج سواری حرفه ایی ها،خواستن های مردمی، وقتی که امیدی به کسی ندارندو به بن بست رسیده آنگاه خبر نگار است وخواستنی از جنس مردم.
و امروز خبرنگاران می نویسند،می گویند هر آنچه زیر پوست جامعه باشد. اول مدافع حریم مردم هستند هزینه هم داده اند. حالا روز خبرنگار است و علاقه مند شدیم وضعیت خبرنگاران را از نزدیک رصد کنیم. کارمان را در هیاهوی جلسات آغاز کردیم وقتی مدیران یقه سفید جلسه ایی، مهمانی از مرکز یا افتتاحیه دارند خبرنگار عضو اصلی جلسه است .مدیران اضطرابی در چنین مواقعی سخنرانی می کنند نامنظم، بی ربط،غیر واقعی وجلسه ایی از جنس هیاهو واین خبرنگار است که تصویر منطقی از گفته های ناموزون را به مردم ارائه می دهد آنهم با چه مشقتی وبا چه دقتی که به پر قبای کسی برنخورد؟ در حالیکه همه از کار وجلسه رها شده اند وبر خوان ضیافت نشسته تازه کار خبرنگار شروع شده وباید خبرنویسی کند.حالا دیگر مدیران جملات زیبا هم ردیف با قافیه از خبرنگار می خواهند؟ وافسوس که بیشتر آنها هم قدردان زحمات بی دریغ خبرنگاران نیستند و چه بی مهری هایی هم که نمی کنند از شکایت گرفته تا خبرنگار گزینی،رابطه بازی وقهر با خبرنگاران؟؟؟ واینجاست که مفهومی بنام خطرپذیری در عرصه خبرنگاری مطرح می شود فرقی نمی کند در صحنه جنگ باشی یا در خیابان ویا در جلسات فرمایشی مدیران دو تای اولی قدری تحملشان آسانتر است اما گاهی انتقاد از عملکرد مدیران خشم را بالا آورده وآتشی به پا می کند که دودش به چشم خبرنگار میرود واینجا رسالت خبر نگاری بیشتر نمایان می شود که خطر کنی وبنویسی یا آنچه واقعیت هست نشان دهی؟
این مقدمه بهانه ایی شد به مناسبت روز خبرنگار سراغ تعدادی از خبرنگاران پر تلاش استان برویم و از آنها بخواهیم در مورد خبر نگاری چهار محور( وظیفه خبر نگار،تهدیدات حرفه خبرنگاری،وضعیت خبرنگاری در استان، بهترین اثر خبرنگار در یک سال گذشته) برایمان بگویند.
مهرسا میر دریکوند خبرگزاری ایرنا:
مهمترین وظیفه خبرنگار انتقال اخبار اطلاعات و رویدادهایی است که در جامعه رخ می دهد خبرنگار فارغ از جانبداری شخصی باید عینیت در رویدادها را در نظر گیرد و در نهایت صحت دقت و سرعت به وظیفه حرفه ای خود عمل کند سه اصل صحت دقت و سرعت هیچگاه نباید یکی فدای دیگری شود .از نظر اخلاق حرفه ای هم امانتداری و صداقت آنچیزی ست که همواره باید رعایت شود.
وی در زمینه تهدیدات حرفه خبرنگاری می گوید: خبرنگاری شغلی و حرفه ای مخاطره آمیز است و گاه جان فرد هم تهدید می شود و در شرایط عادی نیز عدم امنیت شغلی از دیگر تهدیداتی ست که فعالان این عرصه رو تهدید میکنه.
اما در جوامعی که به جریان آزاد اطلاعات باور ندارند شیوه های سانسور مستقیم و غیر مستقیم مهمترین تهدید بر حرفه خبرنگاری ست و درین شرایط حادترین تهدید خودسانسوری ست یعنی مرحله ای که خبرنگار رسانه نشریه و…از ترس عدم بقا خود دایره سانسور رو تنگ و تنگ تر میکنه و آن وقت صاحبان قدرت بدون کمترین تلاشی به هدف خود که جریان بسته اطلاعات است رسیده ند و این آغازی بر انحطاط روزنامه نگاری و خبرنگار و مطبوعات و…است.
اما وضعیت این حرفه در لرستان ضمن اینکه تمام مشکلات کلی فوق رو شامل میشه افراد به صرف داشتن سواد خواندن و نوشتن خود رو مجاز به ورود به این عرصه میدانند یعنی بدون کمترین اندیشه اجتماعی سیاسی و تخصصی وارد به این عرصه می شوند و از چنین افرادی نمی توان انتظار کنش گری اجتماعی و سیاسی و … داشت .
نوشتن و انتقال داده و اطلاعات اصول و آیین نگارش صحیح را می طلبد تا اثربخشی بیشتری داشته باشد اصلی که به هیچ گرفته می شود و بخصوص با رواج شهروند خبرنگاری اصول و آیین نوشتن کاملا مورد بی توجهی قرار میگیره
یکی دیگر از تهدیدات عرصه روزنامه نگاری حرفه ای قدرت فضای مجازی ست که گاه روزنامه نگار حرفه ای رو هم به خطا وا میدارد که بی درنگ و بدون توجه به صحت ماجرا صرفا میخاد با سرعت در چرخه انتقال آن سهمی داشته باشد میر دریکوند بهترین اثر خود را خبرنگاران یا کارگران صاحبان قدرت… می داند.
خانم یوسفیان خبرنگار ایسنا :
خبرنگار فردی است که با اتکا به ذوق و استعداد خود، با گذراندن دوره های تخصصی و با مسئولیتی اجتماعی که از قبل این حرفه بر گردنش قرار گرفته وظیفه بدست آوردن، آماده کردن، گرداوری و سامان دادن اخبار و انتقال آنها با وسایل ارتباط جمعی به مخاطبان برعهده دارد. کار خبرنگار باید مبتنی بر صداقت باشد، خبرنگار باید ذهنی پژوهشگر داشته باشد واز تحقیق و بررسی موضوعات مختلف لذت ببرد، داشتن تحصیلات آکادمیک در کنار تجربه برای خبرنگار لازم است.
البته در کنار صداقت،بیداری افکارعمومی و روشنگری از مهمترین وظیفه خبرنگاران و رسانه است
یکی از مشکلاتی که خبرنگاران دارند این است این کار حرفه ای تخصصی است اما متاسفانه وزارت ارشاد درصدور پروانه نشریات هیچ اهتمامی ندارد و شاهدیم بسیاری از افرادی که وارد این عرصه می شوند که این سبب شده برخی از اصحاب رسانه نزد متولیان امر عناصری اثر بخش در روند توسعه قلمداد نشوند، هر چندخبرنگاران با مشکلات صنفی نظیر عدم بیمه، نبود امنیت شغلی و …مواجه هستند. در کشور ولرستان نوع نگاه به رسانه از سوی مسئولین باری به هر جهت است، در مواقعی شاهدیم برخی مسئولان به رسانه اعتقادی ندارند در حالیکه رسانه رکن چهارم دموکراسی است اما نگرش برخی مسئولین به عرصه خبر و اطلاع رسانی ناقض آزادی مطبوعات است .
یوسفیان بهترین اثر خودرا انجام گزارشهای تحلیلی در مورد وضعیت رویشی زاگرس و بحران آب ، “نابودی رویشگاه زاگرس به ثانیه رسیده است” یا ” باز هم قصه پر غصه آب” ” توسعه روستایی و توقف روستاگریزی”
خانم درگاه پور باشگاه خبرنگاران جوان:
وظیفه خبرنگار را انعکاس آنچه در جامعه اتفاق مى افتد جهت آگاه کردن اذهان عمومی و اقدام مدیران جهت تقویت یک امر و تلاش جهت رفع آن ذکر می کند.
وی تهدیدات حرفه خبرنگاری را سوءگیری در ارائه اخبار بر اساس اعتقادات وتعصبات خود ،ارائه اخبار غیر صحیح به آحاد جامعه، واردشدن به حریم خصوصی افراد، حق الزحمه اندک، عدم تعهد به بیمه خبرنگاران، می داند. وبهترین گزارش خود را گزارش پیدا شدن اقوام یک خانواده پلدختری در اصفهان بعد ازگذشت۱۰۰سال.
فاطمه شاکرمی خبرگزاری دفاع پرس:
وظیفه خبرنگار را راستگویی و امانتداری و بیان حقایق و واقعیت ( نه انتشار اخبار کذب و بدون پایه و اساس ) ، پلی بین مردم و مسئولان ، بیان مطالبات مردم ، پیگیری مشکلات مردم از مسئولان ذکر می کند و مهمترین تهدید حرفه خبرنگاری عدم پرداخت حق بیمه، حقوق و مزایا کم ، خبرنگاران در سخت ترین موقعیتها هم برای تهیه گزارش خود را به محل می رسانند و در این مسیر ممکن است دهها اتفاق رخ دهد که جان خبرنگار را به خطر بیندازد که بیمه نبودن او ممکن است مشکلاتی برایش بوجود آورد. وی تهیه گزارش و خبر از دفاع مقدس و شهدا را بهترین اثر خود می داند.
نرگس سپهوند پایگاه خبری سنگ نوشته:
مهمترین وظیفه خبرنگار دفاع از حقوق متقابل مردم و ادارات است و خبرنگار دادرس مردمی است که گاها موجب غفلت مسوولین قرار گرفته اند و نیز همراه و مبین مدیرانی که دلسوزانه برای این خاک زحمت می کشند.خبرنگار کسی است که برای بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و در نهایت پیشرفت جامعه اش تلاش می کند.
و در خصوص تهدیدات خبرنگار می گوید: اگر خبرنگاری مستند، منطقی و حساب شده عمل کند تهدیدی متوجه او نیست جز در برخی موارد که مگر با مدیران رانتی یا افراد شرور جامعه سر و کار داشته باشد که در این موارد مشکلاتی برای وی حادث خواهد شد.
سپهوند وضعیت خبرنگاران استان را اینگونه بیان می کند: خبرنگاران استان در سطح بالایی هستند همگی دغدغه توسعه این استان را دارند و برای رفع مشکل بیکاری و فقر اقتصادی لرستان عرق می ریزند و خیلی تیزبینانه دردهای لرستان را فریاد می زنند، از طرفی متاسفانه خود خبرنگارها هم چندان حمایت مالی نمی شوند و تعدد نشریات و اشباع شدن این حرفه مقدس باعث شده در برخی موارد کمی گرا باشند تا کیفی گرا ودست آخر بهترین اثر خود را در یکسال گذشته گزارش شیشه ای جادویی یا بوسه سرطان منتشر شده در پایگاه خبری سنگ نوشته و ماهنامه تحسین و نیز اکثر نشریات مکتوب استان ذکر می کند.
سمیه مرادی خبرنگار صدا وسیمای مرکز لرستان:
وظیفه خبرنگار را امانتداری درعرصه کاری دقت صحت وبه روزبودن والبته مطالبه گرحقوق مردم بیان می کند وی مهمترین تهدیدات خبرنگاری را وابستگی به برخی ارگانها،تامین نکردن نیازهای خبرنگار(بیمه حقوق ومزایا)وسختی کارمی داند و بهترین اثر خود را آثاردفاع مقدس بارویکرد من هنوز انقلابیم عنوان می کند.
پریسا قربانی خبر گزاری فارس:
مهمترین وطیفه خبرنگار را قلم زدن در راستای مطالبات مردم وبیان واقعیت های جامعه ذکر می کندو بزرگترین تهدید حرفه خبرنگاری را نداشتن روحیه انتقاد پذیری در جامعه به ویژه مسئولان ذکر می کند.وی وضعیت خبرنگاری در استان از نظر معیشتی وحمایت دستگاه های متولی فرهنگ،ساماندهی مناسب، ضعیف ارزیابی می کند سرانجام مهمترین اثر خود را بیان درد های جامعه می داند.
مریم مهری خیرگزاری مهر:
مهمترین رسالت یک خبرنگار اطلاع رسانی دقیق، شفاف، پیگیرانه ،اثرگذار و به دور از جانبداری و.تعهد به اصول حرفه ای و علمی خبرنگاری است.
مهری خبرنگار ومدرس ارتباطات می گوید: تهدیدات در ۲ بعد بررسی می شوند یکی ساختارهای محدود کننده اداری و …و دیگری رویکردهای منفعت طلبانه یا شخص گرایانه توسط خود خبرنگار که مانع اطلاع رسانی صحیح و مطلوب می شود.
وی معتقد است وضعیت خبرنگاری از نظر رشد کمی رسانه ها در حوزه های چاپی، الکترونیک و …مناسب است اما از نظر تولید محتوی و به ویژه تولید محتوی کارشناسانه و تاثیرگذار در روند آگاهی بخشی و توسعه استان، مناسب نیست.
خانم زهراکار روزنامه یادگار امروز:
به اعتقاد من خبرنگار می بایست علاوه بر انعکاس اخبار و رویدادها به مخاطبین صداقت را سرلوحه کار خود قرار داده ونه تنها خود را وکیل مدافع مردم بداند بلکه به آنها بیاموزد که حق گرفتنی است. همچنین خبرنگار می بایست با تمام وجود رسالت رسانه ای خود را که همانا آگاهی بخشی به افراد جامعه است به بهترین شکل ممکن به انجام رساند. وی در خصوص تهدیدات خبرنگاری می گوید: ناپایداری شغلی، توقیف نشریه و تهدید به شکایت وپیگرد قضایی از خطرات خبرنگاری است.
خانم زهراکار وضعیت خبرنگاری در استان را اینگونه بیان می کند: به نظر من در استان لرستان اکثر خبرنگاران آنگونه که باید به رسالت رسانه ای خود آگاه نیستند به گونه‌ای که برخی به دلیل مشکلات حاکم بر رسانه ها که یکی از آنها نداشتن امنیت شغلی و دیگری مشکلات مالی است به شکلی بسیار افراطی به مجیزه گویی مدیران دستگاهها می پردازند و در مقابل برخی دیگر نیز باز هم به شکلی بسیار افراطی به انتقاد کردن بی اساس می پردازند و انگشت شمارند خبرنگارانی که حد وسط را رعایت کرده و با انتقادات سازنده و برداشتن قدمی مثبت و البته تاثیر گذار در برطرف کردن مشکلات استان برمی دارند.
خانم خسروی نشریه عصرصنعت:
مهمترین وظیفه خبرنگاران آگاهی بخشی به جامعه است. نفس دانستن، سازنده ، مفید و ضروری برای آحاد مردم است. و این مهم ، ماموریت بزرگ خبرنگاران است.وهم چنین شفاف سازی
وظیفه خبرنگاران مسئله یابی است نه مسئله سازی! این اقدام مهم مقدمه تصمیم‌سازی برای مسئولان کشور است.
امانت داري و صداقت در نوشتار و نيز رعايت ملاحظات اجتماعي و فرهنگي و سياسي از خصوصيات بارز و قطعي کار خبرنگاري است که اگر اين خصوصيات نباشد خطاي خبرنگار به سرعت برملا مي شود. هم چنان که در بسياري از اوقات خبرنگاران به انواع اتهام هاي دورغين نيز متهم مي شوند. خبرنگاري شغلي است که مانند زنجير بر اعضاء و جوارح انسان مي پيچد تا اين که به زايش محصولي درآيد که موثر براي جامعه، کشور و مردم باشد. خبرنگاری گرچه شغلی است بسیارحرفه ای اما وجود دلالان رسانه ای وبازاریاب ها به این عرصه باعث شده که درچشم بعضیا این حرفه لوس وبی ارزش جلوه دهدوهمچنین وجود مجوزهای بیخودی که از طرف مسئولین صورت میپذیرد این حرفه دراستان مثل قبل نیست.
سمیراحسن زاده نشریه اقتدار:
مهمترین وظیفه خبرنگار انعکاس خبر با سرعت ،دقت و صحت هر چه تمام تر و بدور از نطریات شخصی می باشد و همچنین قدرت تحلیل مسایل روز را دارا باشد و به صورت حرفه ای به انها بپردازد و انها را برای جامعه بازگو نماید
این روزنامه نگار در زمینه تهدید خبرنگاری گفت: درسته که خبرنگاری رکن چهارم دموکراسی هست و گفته می شود که ازادی بیان در ان وجود دارد اما متاسفانه ازادی بعد از بیان برای یک خبرنگار وجود ندارد و این یک تهدید جدی برای خبرنگاران می باشد
وی به وضعیت خبرنگاران استان اشاره کرد وگفت: در استان با وجود داشتن خبرنگارانی توانمند و خبره اما متاسفانه وضعیت به سمت مسایل اقتصادی سوق پیدا کرده است و از ظرفیت خبرنگاران به درستی و در راستای اهداف واقعی خود استفاده نمی شود و ابزاری برای تن پروری و کتمان بی لیاقتی مسولان شده اند. حسن زاده نقد به وضعیت اقتصادی را بهترین اثر خود می داند.
نظرات خبرنگاران ودغدغه هایشان را کنار هم که می گذاری چند کلید واژه مردم داری، عدالت، امانت،شجاعت،واقعیت گویی، نقد، دغدغه توسعه وپیشرفت مفهوم مشترک همه است و هنگامیکه آثارشان را بررسی می کنی چیزی نیست جز ساختن جامعه ایی پیشرفته وتکامل یافته انسانی .
پس باید خبرنگار را جزی از گروه های مرجع جامعه دانست و گفت آنها شایسته کرامت و بزرگی وحمایت مردمی اند.
