آمار میزان موالید سالیانه و قیاس آن با تعداد مرگ در همان سال نشان از کاهش قابل توجه نرخ رشد جمعیت کشور و به طبع آن استان لرستان دارد.
پایگاه خبری سنگ نوشته، یادداشت- این روند کاهشی در شرایطی است که طبق آخرین آمار میانگین سن جمعیت در کشور از ۰۳/۲۴ در سال ۱۳۷۵ به ۱/۳۱ در سال ۱۳۹۵ رسیده است، که این حکایت از حرکت به سمت جامعه ای میانسال و رفته رفته سالمند و کاهش نیروی کار جوان و بالنده کشور را دارد.
علاوه بر این کاهش نرخ ازدواج از ۱۹۰۰۲ مورد در سال ۹۵ تا ۱۴۸۰۸ در سال ۹۸ و افزایش تعداد طلاق از ۳۶۳۸ مورد در سال ۹۵ به ۳۹۲۷ در سال ۹۸ برای استان لرستان تأمل برانگیز است.
به نظر می رسد در روزهایی که کشور درگیر بحران شیوع ویروس “کووید۱۹” است، سیاست ها و برنامه های افزایش تعداد موالید در کشور کم رنگ و بی رمق شده اند.
با این وجود کارگروه افزایش نرخ باروری در لرستان مانند سایر استان های کشور، فعالیت خود را همچنان ادامه می دهد.
در این راستا جلسه ی کارگروه افزایش نرخ باروری لرستان به ریاست معاون سیاسی امنیتی استاندار و به صورت وبیناری با حضور روسای دستگاه های مختلف اجرایی استان برگزار شد.
تشدید برنامه های حمایتی از کارکنان دستگاه های اجرایی برای افزایش موالید در بین ایشان و پرسنل اداری در شرف ازدواج مهم ترین رویکرد این جلسه بود.
همکاری تشکل های مردمی و سازمان های مردم نهاد، برگزاری برنامه های آموزشی برای جوانان به ویژه دانشجویان به منظور بسط فرهنگ ازدواج در سنین قانونی در این گروه هدف و حمایت از جوانان و ایجاد امنیت شغلی به منظور کاهش بیکاری، اعتیاد و کاهش طلاق دیگر موارد تشریح شده در این وبینار استانی بودند.
افزایش سن باروری و خطرات موجود
بی تردید باروری سالم یکی از مهم ترین مقوله های جمعیتی هر جامعه است.
افزایش سن باروری یکی دیگر از خطراتی است که در کشور ما در حال افزایش است. افزایش سن باروری علاوه بر خطراتی که برای مادر باردار و نوزاد ایجاد می کند، حرکت نرخ جمعیتی به سمت پیری را تشدید می کند.
این افزایش در شرایطی رو به ازدیاد است که در سه سال اخیر میزان باروری کشور حدود ۲۸ درصد کاهش پیدا کرده است.
این کاهش به ویژه در رده های سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و ۳۰ تا ۳۴ سال بسیار نگران کننده است. این تغییر بیانگر کاهش باروری در میان گروه سنی جوانان است که به نوبه ی خود سهم بسزایی در میزان باروری کشور دارد.
گروه سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی لرستان به عنوان یکی از مجموعه های تأثیرگذار و مهم که در مقابله با این مشکل برنامه های تدوین شده ی وزارت بهداشت را به مراکز زیرمجموعه ابلاغ و روند اجرای آن را مدیریت می کند، اقداماتی را تحت عنوان “برنامه ی باروری سالم” از ابتدای سالجاری آغاز کرده است.
شناسایی دقیق وضعیت موجود استان و طراحی مداخلات، افزایش مشاوره فرزندآوری برای افراد واجد شرایط، افزایش جلسات کمیته دانشگاهی باروری سالم، اجرای برنامه های تشویقی برای افرادی که زایمان سوم داشته اند در بین پرسنل اداری، نظارت بر اجرای دستورالعمل جدید توبکتومی و افزایش برنامه های تبلیغاتی در این خصوص نیز مهم ترین رویکرد های این گروه است که در حال اجرا می باشند.
همچنین به دلیل شیوع ویروس “کووید۱۹” گروه سلامت خانواده معاونت بهداشت دانشگاه در راستای تحکیم بنیان خانواده سایت آموزشی برنامه ی مشاوره ازدواج، افزایش فرزندآوری و ترویج کاهش سن بارداری را راه اندازی کرده است که زوجین در شرف ازدواج می توانند آموزش ها را به صورت آنلاین دریافت کنند.
هرچند برنامه های تدوین شده از سوی کارگروه افزایش فرزندآوری و گروه سلامت خانواده می تواند راهکارهایی را برای برون رفت از کاهش و پیری جمعیت طی سال های آینده ارائه دهد، اما آن چیزی که مبرهن است نیاز به یک عزم والاتر برای رسیدن به نتیجه می باشد.
نقش دستگاه های اجرایی به ویژه دستگاه های حمایتی از گروه های سنی جوانان در این میان غیرقابل انکار است.
برنامه ی افزایش فرزندآوری باید در قالب یک برنامه ی اصلی و مهم در رأس امورات دستگاه های اجرایی مختلف قرار گیرد، در غیر این صورت با توجه به وضع موجود، دستیابی به انتظارات پیش بینی شده، بسیار دشوار خواهد بود.
وحید کاظمی ذهابی
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی
