اگر فرهنگ را مجموعهای از دستاوردهای مادی و معنوی شامل آداب و رسوم، ارزشها، هنجارها و بایدها و نبایدها تعریف کنیم، یعنی آنچه از گذشتگان به ما رسیده و...
پایگاه خبری سنگ نوشته، یادداشت- اگر فرهنگ را مجموعهای از دستاوردهای مادی و معنوی شامل آداب و رسوم، ارزشها، هنجارها و بایدها و نبایدها تعریف کنیم، یعنی آنچه از گذشتگان به ما رسیده و حاصل فکر و اندیشهی پیشینیان ماست، باید بپذیریم که میشود در برخی از این دستاوردها که در عصر کنونی کارکرد مثبتی ندارند و به نوعی کارکرد خود را از دست دادهاند تجدید نظر کرد.
چرا که ما ملزم به اجرای بیقید و شرط فرامین گذشتگانمان نیستیم، همچنان که معتقدیم باید فرزند زمانه خود باشیم و جهانی که با تمام دستورالعملها و آداب و رسوماش به ما رسیده را مطابق فکر و ایدهی خودمان از نو ساخته و فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم.
معتقدیم که نمیشود جسم در قرن ۲۱ باشد و روح در قرون گذشته زندگی کند. بدین معنا که آداب و رسوم و قوانین دست و پاگیری که کارکردی برای جامعه امروز ندارند کمرنگ یا کنار گذاشته شود و برعکس قوانین و آداب وسننی که کارکرد مثبتی دارند و گرهای از مشکلات امروز بشریت میتوانند بگشایند را تقویت کنیم.
اما امروز در عصر پست مدرنیته با تمام پیشرفتهای علوم بشری، انسان دچار عارضهای به نام خلاء اخلاقی گردیده که پیامد آن به عنوان نمونه کرونا ویروس است که به نوعی محصول بی اخلاقی و خودخواهی بعضا”انسانهایی است که به دور از انسانیت ونوع دوستی و دگر دوستی صرفا” به دنبال نیازهای افراطی مادی خود هستند و عنصر مترقی اخلاق را که به تنهایی میتواند جامعهای را به انسجام برساند به حاشیه رانده و بر خودخواهی.های فردی خود افزودهاند.
** رابطه فرهنگ و کرونا
بر کسی پوشیده نیست که در جوامع سنتی که جامعهی ایران ما خصوصا”لرستان عزیر مستثنای از آن نیست، آداب و رسوم بعضا” دست و پاگیر از گذشتگان به ما رسیده که نه تنها کارکرد مثبتی ندارند و گره ای از مشکلات جامعه امروزی نمیگشایند بلکه بر مشکلات جامعه افزوده و یا آنها را تشدید مینمایند.
در عصر کنونی که جهان اسیر پدیده ی نو ظهور و ناشناختهای به نام کرونا ویروس گردیده و با تائید سازمان بهداشت جهانی(who) و اکثریت قریب به اتفاق اندیشمندان و صاحب نظران علم پزشکی این ویروس از طرق مختلف خصوصا” از طریق هوا منتقل میشود و همگی بر عدم گردهمآئیها و تجمعات اتفاق نظر دارند.
یکی از آداب و رسوم مردم لرستان به دلیل اینکه لرستان در کنار دیگر استانهای غرب کشور به واسطهی عوامل ژنتیکی، جغرافیایی و بعضا”سنتی مردمی هستند باشور و احساس بسیار قوی که از خصائص بسیار ارزشمند این اقوام محسوب میگردد و مصداق آن تجمعات و سرودههای بسیار پرشور و احساسی است که در مراسمات عزا و عروسی میسرایند که متاسفانه علیرغم ارزشمند بودن این خصیصه، امروزه و در عهد کرونا به یک ضد ارزش تبدیل شده و بلای جان انسانهای این دیار شده است برگزاری مراسمات عروسی و عزاست که لازمه آن تجمع و گردهمآئی است که خود میتواند عاملی در جهت نشر و انتقال این ویروس باشد.
امروزه با توجه به اهمیت موضوع وذاپیدمی و فراگیری این ویروس، زمان آن رسیده که انسانهای فهیم و باصداقت این مناطق از کشور احساسی عمل نکرده و باخردورزی، عقلانیت و اخلاق ایرانی اسلامی(نوع دوستی، دگر دوستی و…) خود در این عصر مجازی که بحث ”انسان آنلاین ” مطرح است، امکانات و فناوریهای نوین فضای مجازی (واتساپ، تلگرام، تلفن و…) را جایگزین حضور فیزیکی در مراسمات نموده و بدینسان درصدد کم رنگ کردن دید و بازدیدها و مراسمات مختلف منجمله عزا و عروسی در این مقطع حساس برآمده و وظیفهی انسانی خود را به دیگر همنوعان به درستی ایفا نمایند.
وظیفهی اندیشمندان و صاحب نظران بس خطیرتر که با تمام وجود به میدان آمده و تریبون را به دست گرفته، بازبان و قلم خود در این عصر بحرانی در جهت نهادینه کردن این مهم آگاهیدهی نمایند.
دکتر کریم کریمیآرا
جامعهشناس و مدرس دانشگاه