فرج علیپور نوازنده کمانچه و خواننده زبانزد لرستان است که همه او را استاد کمانچه لرستان می‌نامند. این هنرمند دارای سبک خاصی در نواختن ساز کمانچه است که علاقمندان به کمانچه و دوستداران موسیقی لری به محض شنیدن صدای کمانچه سبک فرج را می‌شناسند
پایگاه خبری سنگ نوشته، مصاحبه- و سبک فرج همان مهارت درجه یک هنری این نوازنده خوش ذوق و خوش دست است. دو ترانه «دالکه» و «یک شب نصف شب» او هنوز هم از خاطره‌ها محو نشده و سالها بر زبان مردم لرستان و حتی دیگر استانها جاری بود. خودش هم ترانه مادر را دوست دارد و در وصف این اثر ماندگار گفت: واژه مادر قداست والایی دارد و از آنجایی که همه ما مادرانمان را عاشقانه دوست داریم این ترانه بیشتر به دل لرتباران و حتی دیگر هموطنان عزیزمان نشست.محبوبیت این‌خواننده و نوازنده لرستانی مرزها را درنوردیده و در بسیاری از کشورهای همسایه و اروپا نیز طرفدار دارد کما اینکه علیپور بارها در کشورهای خارجی کنسرت‌های ماندگاری برگزار کرده است.
فرج علیپور متولد ۲۲ دی ماه ۱۳۳۸ در روستای زاهد شیر کمالوند از توابع بخش مرکزی شهرستان خرم‌آباد است به گفته خودش تا کلاس ششم ابتدایی در این روستا به تحصیل مشغول بوده و پس از آن تا اخذ دیپلم در شهر ادامه تحصیل می‌دهد و در سال ۱۳۹۲ موفق به اخذ درجه یک هنری می‌شود که معادل مدرک دکترا است.
از او می‌پرسیم چگونه و با گذشت چه مراحلی به سمت این هنر گرایش پیدا کردید؟
در سن پایین علاقه زیادی به کمانچه پیدا کردم و بدون هیچ امکانات خاصی خودم با تخته و سیم به صورت خیلی ساده و ابتدایی دور از شهر شروع به تمرین کردم. ابتدا خانواده‌ام مخالفت می‌کردند اما آنقدر ادامه دادم تا خانواده و اطرافیان متوجه استعدادم شدند و کم کم خانواده هم دست از مخالفت کشیدند. بعدها کمانچه‌ای تهیه کردم و به خاطر علاقه‌ای که داشتم هر آنچه که در رادیو گوش می‌دادم را تمرین می‌کردم و بالاخره اجرا می‌کردم.
پس از آن کاست و سی‌دی‌های خوانندگان، آهنگسازان و نوازندگی قدیمی لرستان را جمع‌آوری کردم چون دوست داشتم کارهای قدیمی لری مبتنی بر ساز کمانچه را معرفی کنم و به لطف خداوند متعال همین‌طور هم شد و در حال حاضر طرفداران زیادی دارم و نیز بسیاری کمانچه‌نوازان جدید، سبک بنده را می‌نوازند که حتی گاهی احساس می‌کنم خودم آن را نواخته ام و پیشی گرفتن هنرجویان برای رسیدن به سبک استاد برای ما باعث خوشحالی و خرسندی است.
دلیل علاقه لرستانی‌ها به ساز کمانچه در چیست؟
ساز و دهل و کمانچه با فرهنگ اصیل لرستان عجین شده است. این ساز از دیرباز بین قوم لر رواج داشته و نیز بیشترین نوازندگان کمانچه را در سطح استان داریم.
آیا نواختن کمانچه سبک‌های خاصی دارد؟
بله نواختن این ساز سبک‌های مختلفی دارد و بنده به شخصه سبک به خصوصی دارم که تا خواننده گوش می‌دهد، متوجه می‌شود و مردم لرستان به آن سبک فرج می‌گویند.
با کدام یک از هنرمندان موسیقی کار مشترک اجرا کرده‌اید؟
با اکثر خواننده‌های لرستان قبل و بعد از انقلاب اجرای مشترک داشته‌ام و از جمله این هنرمندان استاد رضا سقایی، ایرج رحمانپور، فرض الله صفاری، بهمن اسکینی، حجت‌الله ضیایی، مرحوم رشیدی، علیرضا نادری و غلامرضا سبز علی بودند.
چگونه وارد خوانندگی شدید؟
بعد از سال ۵۷ کم کم شروع به خواندن کردم و ابتدا علاقه نداشتم اما با تشویق دوستانم خوانندگی را هم شروع کردم.
آیا در حال حاضر آموزش هم دارید؟ چه تعداد هنرجو دارید؟
بله. هنرجویان زیادی داشته‌ام که حالا اکثرا خودشان استاد کمانچه هستند و در حال حاضر نیز بالای ۱۰۰ نفر هنرجو دارم.
جایگاه ساز کمانچه در لرستان چگونه است؟
کمانچه در لرستان در صدر موسیقی محلی قرار دارد البته ابتدا این هنرمندان این ساز مشکلات زیادی داشتند اما با اخذ مجوز کمانچه رفته رفته این ساز و موسیقی مبتنی بر آن جایگاه خود را پیدا کرد و علاقمندان زیادی هم در سطح استان و ایران دارد.
اسطوره شما در موسیقی چه کسی بود؟
از لحاظ موسیقی سنتی استاد شجریان را دوست دارم.
خودتان کدام ترانه ها بیشتر دوست دارید؟
من هم به تبعیت از مردم دو ترانه «دالکه» و «یک شب نصف شب» را بیشتر از همه کارهایم می‌پسندم و خوشحالم که تا این حد در دل مردم جا شدند و سالها زمزمه این دو ترانه را می‌شنیدم.
البته مابقی کارهایم را دوست دارم چون برای تک تک آنها زحمت کشیده‌ام و هدفم این بود همه آهنگ‌های قدیمی و فراموش شده را احیا کنم.
در کدام کشورها کنسرت برگزار کرده‌اید؟
برنامه‌های زیادی در کشورهای خارجی اجرا کرده‌ام گاهی چندین بار در کشورهایی مانند آمریکا، روسیه، ترکیه، کویت، انگلیس، فرانسه، آلمان، سوئد، نروژ، بلژیک و اکثر کشورهای اروپا و استرالیا برنامه‌های خوبی اجرا کرده‌ام.
به عنوان سخن پایانی آیا حرف خاصی دارید؟
در پایان ابتدا زحمات و حسن نظر شما و اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نسبت به موسیقی سنتی و ساز کمانچه تقدیر و تشکر می‌کنم و حرف خاصی ندارم جز اینکه خوشحالم در اکثر خانه‌های لرستان یک کمانچه هست و این هنر زنده است. از روزی که لرستان بوده کمانچه هم بوده و امیدوارم همواره کمانچه شادی و سرافرازی قوم لر و ملت شریف ایران نواخته شود.
گفتگو: نرگس سپه‌وند
