وسوسه مصرف مواد مخدر یک فکر زودگذر و کوتاه مدت برای افرادی است که دوره ترک اعتیاد خود را سپری میکنند.
پایگاه خبری سنگ نوشته، یادداشت– این فکر با دیدن مکان مصرف یا معاشرت با افرادی که در زمان اعتیاد رابطه داشته اند و یا شنیدن نشانههایی به ذهن فرد رسوخ میکند و انگیزه مصرف مجدد را در او افزایش میدهد. وسوسه معمولا به دنبال این پرسش که بعد از ترک اعتیاد چه باید کرد، از افکار بیمارگونهای نشات میگیرد که در آن فقط لذتهای مصرف مواد مخدر به ذهن فرد میآید و تمام دردها، آشفتگیها و مشکلاتی که فرد در هنگام اعتیاد فعال داشت را پنهان میکند و اگر فرد از مرحله وسوسه عبور نکند و به وسوسه پاسخ مثبت دهد، لغزش کرده و مجددا مصرف مواد مخدر را شروع میکند.
بهترین راه مقابله با وسوسه خارج کردن بیمار از شرایط بروز وسوسه میباشد. لازم به ذکر است وسوسه به معنی اجبار به مصرف مواد مخدر نیست بلکه به معنای لغزش فرد بیمار و استفاده مجدد مواد مخدر است که میتوان آن را حساب شده کنترل کرد.
غلبه بر وسوسه اعتیاد
بیماران معتاد مینوانند با رعایت راههای غلبه بر وسوسه بعد از ترک اعتیاد از مصرف مجدد مواد مخدر جلوگیری کنند. بیماری اعتیاد همانند یک اژدهای هزار شاخ است که وقتی افراد را درگیر این بلای خانمانسوز میکند بعد از ترک مواد هر یک از این شاخ ها به نوعی میخواهد فرد را به بهانه مختلف متقاعد سازد که میتواند دوباره مصرف مجدد را آغاز نماید .اگر فرد بیمار آگاهی لازم در این زمینه را داشته باشد و در پذیرش بیماری اعتیاد خود مصمم باشد و با ذهن و افکار بیمار گونه خود تصمیم نگیرد هیچ گاه دچار وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر نخواهد شد. به عبارتی دیگر پذیرش و داشتن انگیزه و برنامه ریزی لازم بعد از قطع مصرف مواد مخدر، شرط اول بهبودی افراد پس از ایام ترک اعتیاد است.
عمدهترین علت بازگشت افراد به اعتیاد، احساس نیاز به مواد مخدر است. احساس نیاز افراد عمدتا به دو دلیل است؛ اول برای رهایی از دردهای ناشی از ترک و دوم دستیابی به لذت کاذب حاصل از مصرف مواد مخدر است .
افراد معتاد میتوانند برای کنترل وسوسه از راهکارهای اصولی ، علمی و تجارب شخصی افرادی که دوران سخت پس از ترک اعتیاد را پشت سر گذاشته اند استفاده کنند. یکی از کاملترین و بی نقص ترین راهکارهای مقابله با وسوسه شرکت در کلاس های آموزشی بهبود یافتگان و طی ۱۲ قدم و تمرین خود سازی روح و روان است .
اصل مهم و اساسی در دوران پس از ترک اعتیاد برای غلبه بر وسوسه رعایت کردن و اجرای برنامه یار بازی ، توپ بازی و زمین بازی است . واژه (یار بازی )یعنی وقتی شخص معتاد تصمیم به ترک هر گونه مواد مخدر میکند باید از همنشینی و ارتباط با افرادی که قبلا به واسطه مصرف مواد مخدر با هم در ارتباط بوده اند و هنوز در دام اعتیاد هستند دوری نماید و همچنین به چیزهای مختلف و مواد مصرفی (توپ بازی) و به مکانهایی که دائما در آن مصرف میکرده (زمین بازی )گفته می شود که برای پاک ماندن ،دوری از لغزش و جلوگیری و کنترل وسوسه رعایت این اصول برای فرد معتاد الزامی است.
یکی دیگر از مباحث کنترل وسوسه و مقاومت در برابر عدم مصرف مجدد مواد مخدر پیگیری و مراقبت بهبودی به صورت مداوم است ، اعتیاد بیماری انکار است و درمان قطعی ندارد یک فرد معتاد باید پذیرش داشته باشد که او بیمار است و برای درمان بیماری باید از خطراتی که باعث میشود بیماری او عود کند دوری نماید باید مراقبهای لازم روزانه را انجام دهد به شکلی که مرحله بهبودی را به صورت دقیقه ای، ساعتی ، روزانه ، ماهانه و سالانه ، انجام دهد تا پاک ماندن بیشتری را تجربه کند و از زندگی شیرین پس از ترک لذت ببرد. یک فرد بیمار باید بپذیرد وسوسه مربوط به مصرف یک نوع مواد خاص نیست. کنترل ذهن و فکر بعد از ترک اعتیاد مهم است. بسیاری از افراد هنگام مواجهه با میل شدید به مصرف مواد، فقط اثراتِ مثبت مواد مخدر را بهیاد میآورند و عوارض منفی آن را فراموش میکنند برای کنترل وسوسه باید فرد بیمار روزانه عوارض مصرف مواد مخدر را یاداشت کند و هر روز برای خود یادوری کنند که مصرف مواد مخدر فقط یک حس سرخوشی کاذب است و این حس دائمی و ماندگار نیست . باید به هر شکلی برای جلوگیری از وسوسه مجدد افکار یک فرد معتاد تغییر کند. از اصلی ترین دلایل وسوسه و نشان دادن چراغ سبز به وسوسه و عود کردن بیماری اعتیاد بوجود آمدن احساسات منفی و مثبت،آزمودن خویشتنداری،مشاجره با دیگران ،عوامل ایجاد فشار در محیط (محل کار، خانواده، مهمانیها و…)است.
برای از بین بردن و غلبه بر اعتیاد و وسوسه پس از تغییر رفتار و افکار منفی بیمار باید زندگی او متحول شود ، تمرین های ورزشی مناسب با جسم روح ، ارتباط روزانه معنوی با خداوند هستی و درخواست آرامش روزانه از خدا، خودگویی مثبت ، به اشتراک گذاشتن احساسات با افرادی که تجربه مشترک داشتند، مطالعه کردن ، تغییر شبکه اجتماعی اطراف خود ، تهیه چک لیست مناسب از اهداف ،تغییر سبک زندگی ، تمرکز بر اهداف کوتاه مدت و شناسایی عواملی که بر وسوسه تاثیر میگذراند را در زندگی تمرین کنند تا به آرامش و کمال برسد.
و کلام پایانی گرچه مقابله با وسوسه مصرف مواد مخدر بعد از ترک بسیار سخت و دشوار است ولی میشود با به کارگرفتن راهکارهای مقابله با وسوسهها، اعتیاد را از بین برد.
کیانوش بازگیر
فعال اجتماعی- فرهنگی